In de westerse wereld woont een groeiend aantal ouderen thuis. In Nederland wordt van de huisartsen verwacht dat zij een centrale rol spelen in de organisatie van geïntegreerde zorg voor deze groep patiënten. Er is echter weinig bekend over de manier waarop de huisartsen deze rol het beste kunnen invullen. In deze studie is daar onderzoek naar gedaan.

Methoden
Het doel van deze studie was om te onderzoeken  op welke manier huisartsen een succesvolle invulling kunnen geven aan hun rol in de ouderenzorg, in het bijzonder in multidisciplinaire teams, en om sleutelconcepten voor succes te definiëren.

Voor het beantwoorden van onze onderzoeksvraag is  gebruik gemaakt van een gemengd kwalitatief onderzoeksmodel. Onderwerp van studie waren vier multidisciplinaire teams voor ouderen zorg in de regio Nijmegen. Met deze vier teams, bestaande uit 46 zorg- en welzijnsprofessionals, zijn in  twee rondes focusgroepen gehouden. Daarnaast zijn  semigestructureerde interviews uitgevoerd met vier huisartsen. Voor de analyse van de data is  gebruik gemaakt van een hybride inductieve / deductieve thematische analyse.

Resultaten
Volgens de zorg- en welzijnsprofessionals in ons onderzoek wordt  de rol van de huisarts in de multidisciplinaire teams gekarakteriseerd door het vermogen om ‘het grotere geheel te overzien’. Er zijn  vijf sleutel concepten geïdentificeerd die de bijdragen  aan een succesvolle rol van de huisarts: netwerken, faciliteren, team building,  het integreren van zorgelementen en leiderschap (zie tabel 1). De manier waarop de huisarts zijn rol kan vervullen wordt beïnvloed door de setting van de praktijk en de ontwikkelingsfase (startend, ervaren) waarin het multidisciplinaire team zich bevindt.  Volgens de leden van de multidisciplinaire teams is de huisarts de centrale professional in ouderenzorg in de eerstelijn. De meningen van de huisartsen over hun eigen rol lopen  uiteen.

Aanbevelingen
Teamleden uit de eerstelijn, welzijn en preventie geven  aan dat de huisartsen een onmisbare rol spelen  in de multidisciplinaire teams. Het is belangrijk voor huisartsen om zich bewust te zijn  dat deze rol aan hen wordt toegeschreven door hun collega’s in de wijk. Meer aandacht voor leiderschapscompetenties en de diversiteit van rollen in de multidisciplinaire teams in opleiding en nascholing van huisartsen lijkt nuttig. Het is een uitdaging om de huisartsen er van te overtuigen om de leiding te nemen in het organiseren van multidisciplinaire teams voor ouderenzorg, ook als zij niet geneigd zijn deze rol op zich te nemen.

Tabel 1.   Sleutelconcepten voor huisartsen in multidisciplinaire teams voor kwetsbare ouderen – ‘Huisartsen overzien het grotere geheel’’

	Sleutelconcepten		Startende teams		Ervaren teams
1.	Netwerken (wijk/regio niveau)	→	Contacten leggen met partners in de wijk/regio: gemeente, welzijn, ziekenhuis, GGZ, zorgverzekeraars, welzijn, etc.	→	Ontwikkelen en onderhouden van contacten
2.	Faciliteren (organisatie niveau)	→	Keuze van een KIS*, onderhandeling met zorgverzekeraar, welzijn en zorgorganisaties over inzet van mensen, organiseren MDO	→	Aanpassen MDO aan veranderende omstandigheden, kwaliteitsverbetering
3.	Team building (professional niveau)	→	Team samenstellen (o.b.v. organisatie, competenties, persoonlijkheid), verdelen van taken en verantwoordelijkheden, verbeteren van contact tussen MDO-leden	→	Bemoediging leden MDO, gelijkwaardigheid tussen leden MDO en de huisarts(en)
4.	Zorg integreren (patiënt niveau)	→	Coördinatie van zorg in het medische domein, overzicht houden over de zorg, verbinden van zorgdomeinen (ziekenhuizen, eerstelijn, verpleeghuizen, welzijn, GGD)	→	Voorkomen van achteruitgang, behoud van functies, overzicht houden, leveren van proactieve zorg
5.	Leiderschap (persoonlijk niveau)	→	Passie voor ouderenzorg, duidelijke visie, doorzettingsvermogen, drive, verantwoordelijkheid nemen.	→	Focus op het medische domein, positie op de achtergrond, vertrouwen op expertise van de MDO-leden, coördinatie van zorg

*KIS: Keten Informatie Systeem

Meer informatie
Klik hier voor het volledige artikel. Neem voor meer informatie contact op met Sietske.Grol@radboudumc.nl.