Titel
Verbinding zorg, sport & bewegen. Onderzoek naar de samenwerking van buurtsportcoaches,lokale zorg en sportaanbieders en participatie van buurtbewoners.
Type onderzoek
Toegepast onderzoek.
Duur
4 jaar.
Uitvoering door
Eva Smit
Startdatum
1 september 2013
Subsidieaanvraag programma Sport – Vitaal
Samenvatting
Het gezondheidsbeleid van de overheid richt zich op het versterken van zorg, sport & bewegen in de buurt. Het doel is ‘ontzorgen’ door gezondheidsproblemen aan te pakken in de eigen omgeving. Hiertoe wordt de bestaande regeling van combinatiefunctionarissen uitgebreid en worden zij voortaan buurtsportcoaches genoemd. Een aanzienlijk deel hiervan krijgt als taak om de verbinding tussen zorg, sport & bewegen vorm te geven. Het hier voorgestelde onderzoek richt zich op de inzet van deze buurtsportcoaches en de leefstijlinterventies (zowel Gecombineerde Leefstijlinterventies (GLIs) als andere activiteiten) die door de inzet van de buurtsportcoach gerealiseerd worden. Voor leefstijlinterventies geldt dat participatie en doorstroom naar het reguliere beweeg- en sportaanbod lastig is en dat deelnemers nog onvoldoende zelfredzaam blijken te zijn om te gaan en blijven bewegen in de buurt. De toepasbaarheid van leefstijlinterventies behoeft verbetering. De inzet van de buurtsportcoach op zorg is nieuw en behoeft evaluatieonderzoek. Aansluiting bij de al gevormde netwerkstructuur rondom GLIs biedt kansen voor de invulling van het overheidsbeleid: het verbinding van zorg, sport & bewegen. De resultaten laten zien of buurtbewoners gaan en blijven bewegen in de eigen buurt en gezondheidswinst boeken, of beleidspretenties van de overheid gerealiseerd worden op lokaal niveau en wat het gepercipieerde maatschappelijk rendement hiervan is.
Het onderzoek is relevant. Het geeft invulling aan de evaluatie van het overheidsbeleid en bouwt voort op recente ontwikkelingen zoals de toegenomen aandacht voor leefstijl binnen de zorg en voor het verbeteren van de toepasbaarheid van leefstijlinterventies, de competenties van buurtsportcoaches en de Fysiofitheidsscan (FFS). Innovatief in dit onderzoek is dat deze verschillende ontwikkelingen in samenhang met elkaar worden onderzocht en het onderzoeksdesign direct aansluit bij de praktijk opdat direct bruikbare kennis wordt gecreëerd.
Het onderzoek heeft twee trajecten met elk een hoofdvraag:
- Wat is het effect van de inzet van de buurtsportcoaches?
- Wat is het effect van de leefstijlinterventies?
Traject 1 richt zich op de intermediaire doelgroep (ROSsen, GGD’en, Sportservice, branche organisaties in de sport) en de uitvoerende doelgroep op lokaal niveau (buurtsportcoaches,professionals uit de zorg en sport, welzijn, gemeenten). Centraal staan de samenwerkingsverbanden, de competenties van buurtsportcoaches en de randvoorwaarden waarbinnen de buurtsportcoaches werken. Het gaat om het verbinden tussen zorg, sport & bewegen met als resultaat leefstijlinterventies voor buurtbewoners.
Traject 2 richt zich op de uiteindelijke doelgroep. Dit zijn volwassen (18+) buurtbewoners en deelnemers van leefstijlinterventies. De focus ligt op monitoring van de leefstijlinterventies, het verbeteren van en de empirische bewijsvoering voor de toepasbaarheid van leefstijlinterventies, de bereikte doelgroepen en de effecten op deelnemers, waaronder het gaan bewegen in de buurt en gezondheidswinst.
Het onderzoek vindt plaats in 10 wijken (case studies) in 7 gemeenten. In beide trajecten wordt een combinatie van actieonderzoek en procesevaluatie uitgevoerd. In traject 2 wordt daarnaast een ‘onegroup pre-test/post-test’ design gebruikt met twee nametingen voor het vaststellen van effecten bij deelnemers aan leefstijlinterventies.
Resultaten van het onderzoek zijn:
- Twee proefschriften met internationaal gepubliceerde wetenschappelijke artikelen.
- Empirische bewijsvoering en inzicht in toepasbaarheid van leefstijlinterventies.
- (Verbeterde) methoden en instrumenten voor het faciliteren en evalueren van de inzet van buurtsportcoaches en de toepasbaarheid van leefstijlinterventies.
- Model met competenties en randvoorwaarden voor de inzet van buurtsportcoaches.
- Toolbox voor buurtsportcoaches.
- Landelijk overzicht inzet van buurtsportcoaches.
- Tien wijkrapportages over de effecten van de inzet van de buurtsportcoach.
- Landelijke database met meetgegevens FFS.
- Valorisatie vindt voortdurend plaats in de vorm van (digitale) nieuwsbrieven, nieuwe media, platforms, masterclasses, leernetwerken, communicatie en training.
Voor dit projectvoorstel is in ruime mate cofinanciering van het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB), Koninklijk Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF), Vereniging Sport en Gemeenten (VSG) en de Regionale Ondersteuningsstructuren (ROSsen). Daarnaast hebben organisaties voor de sport, gemeenten en werkgevers van buurtsportcoaches een steunbrief geschreven om deel te nemen aan het onderzoek. De projectgroep is zeer gemotiveerd. De partners zijn bepalende spelers en hebben direct invloed op de manier waarop buurtsportcoaches werken.
Trefwoorden
Buurtsportcoaches; zorg; sport & bewegen; zelfredzaamheid; participatie; samenwerking; effectieve leefstijlinterventies; co-creatie van kennis.
Projectgroepleden
- Dhr. H. Arends (projectcommissielid). Programmamanager Buurt in Beweging NISB.
- Dhr. H. Bloten (projectcommissielid). Adviseur ProgGez/Programma Coördinator ROS.
- Dhr. A. de Jeu (projectcommissielid). Projectleider Sport en Bewegen/ Adjunct-directeur VSG.
- Prof. Dr. M.A. Koelen (projectcommissielid). Hoogleraar Gezondheid en Maatschappij WUR.
- Drs. S. Olthof (projectcommissielid). Projectmedewerker/onderzoeker KNGF
- Dr. G.R.M. Molleman (mede aanvrager en projectcommissielid). Functie: Projectleider AMPHI UMC Radboud. Eerstelijns geneeskunde
- Dr. ir L. Preller (projectcommissielid). Adviseur NISB
- Dr. J. Den Boer (Bestuurlijk verantwoordelijke). Directeur bedrijfsvoering WUR
- Prof. Dr. J. van der Velden (projectcommissielid). Hoogleraar Public Health UMC St Radboud
- Dr. Ir. A. Wagemakers (aanvrager, projectleider, penvoerder). Universitair Docent WUR.
Meer informatie
Meer informatie leest u in het Projectplan. Voor inlichtingen over dit onderzoek kunt u contact opnemen met: Eva Smit via eva.smit@radboudumc.nl.